Oruçreis Mahallesi Tekstilkent Caddesi Koza Plaza B Blok Kat:33 İç Kapı No:331 Esenler/İstanbul
Temmuz 29, 2025
“Enerji Sektörüne AI Eli”
Elektrik piyasasında fiyatların belirlenmesi, karmaşık bir yapının doğru şekilde işlemesine bağlıdır. Bu yapı içinde en çok duyulan kavramlardan ikisi de Piyasa Takas Fiyatı (PTF) ve Sistem Marjinal Fiyatı (SMF)’dir. Peki, bu iki fiyat ne anlama gelir ve aralarındaki fark nedir?
PTF, serbest piyasada oluşan arz ve talep dengesine göre belirlenen eşleşme fiyatıdır. Gün Öncesi Piyasası’nda (GÖP) verilen tekliflerin kabul edildiği noktadaki fiyatı ifade eder. Bu fiyat, piyasadaki alıcı ve satıcıların en çok kabul ettiği dengeli fiyatı yansıtır.
Kısaca:
PTF = Elektriğin piyasada alış-satış dengesine göre belirlenen fiyatı.
SMF ise GÖP’te arz-talep eşleşmesinden bağımsız olarak sistem güvenliğini sağlamak amacıyla TEİAŞ tarafından devreye alınan marjinal santralin teklifine göre oluşan fiyattır. Genellikle sistemin yük ihtiyacını karşılamak üzere en pahalı santralden sağlanan arz fiyatı olarak öne çıkar.
Kısaca:
SMF = Sistemin çalışabilmesi için en son kabul edilen (marjinal) üretim biriminin fiyatı.
Özellik | PTF (Piyasa Takas Fiyatı) | SMF (Sistem Marjinal Fiyatı) |
---|---|---|
Belirlendiği Yer | Gün Öncesi Piyasası (GÖP) | TEİAŞ’ın dengeleme süreci |
Hesaplama Yöntemi | Arz-talep eşleşmesi sonucu | Marjinal santralin teklif fiyatı |
Kullanım Amacı | Piyasa katılımcıları için referans | Sistem güvenliği ve dengeleme |
Fiyat Seviyesi | Genellikle daha düşük | Genellikle daha yüksek |
PTF ve SMF farkı, enerji maliyetlerinin nasıl şekillendiğini anlamak açısından büyük önem taşır. Özellikle dengeleme piyasası işlemlerine katılan şirketler için bu fark, maliyet optimizasyonunda belirleyici olabilir.
PTF, piyasanın doğal dengesiyle oluşurken, SMF sistem güvenliği için alınan önlemlerin maliyetini yansıtır. Her iki kavram da elektrik tedariki ve ticaretiyle uğraşan şirketler için takip edilmesi gereken kritik göstergelerdir.